October 16, 2015

કહેવતો: (1) છેડો અડકે છોકરું થાય? (2) ખોખરી ડાંગ પણ હાંલ્લાને ફોડી નાખે

રાષ્ટ્રપતિ ઝૈલસિંઘ અને વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધી વચ્ચે ઠંડું યુદ્ધ શરૂ થઈ ગયું છે અને હવા નાખનારા બરાબર પોતપોતાની જગ્યાએ ગોઠવાઈ ગયા છે. આપણે ત્યાં એક કૉમિક કહેવત છે કે 'છેડો અડકે છોકરું થાય?'...જવાબ છે કે ન થાય! પણ તણખો ઊડે ભડકો થઈ શકે! લોકો હમેશાં કહેવતો દ્વારા પરમ સત્ય કહી દેતા હોય છે. ગ્યાની ઝૈલસિંઘ અને ગાંધી રાજીવનું ઠંડું યુદ્ધ બીજી એક દેશી કહેવતની યાદ અપાવે છે! લોકો કહે છે કે 'ખોખરી ડાંગ પણ હાંલ્લાને ફોડી નાખે'...પણ રાજીવ ગાંધીને આ ખબર નથી. ગુજરાતીઓની શહેરી અટરલી, બટરલી, અમૂલ પેઢીને આ બધા શબ્દો ન પણ સમજાય. વેલ, સની એન્ડ હની, ડાંગ મીન્સ વાંસની લાઠી અને હાંલ્લા એટલે માટીનું વાસણ જેમાં તમારા ગ્રેન્ડ-પાની મોમ દેશમાં કઢી ઉકાળતી હતી. 

(સમકાલીન: માર્ચ 25, 1987)   (રાજકારણ-2)

[પૂરક માહિતી: રતિલાલ નાયકના કહેવતકોશ પ્રમાણે બંને કહેવતોના અર્થ આ પ્રમાણે છે:

(1) છેડો અડકે છોકરું થાય? : પાલવ પકડવાથી તરત ઘર મંડાય ને સ્ત્રી એમ ઘરમાં આવતાં સંતાનની ભૂખ ભાંગે?
(2) ખોખરી ડાંગ પણ હાંલ્લાને ફોડી નાખે: થોડુંક બળ પણ કેટલીક બાબતોમાં અસરકારક નીવડે.]

No comments:

Post a Comment