નારંગી દ્વીપ પર અને બરફ : બે અનૂદિત કાવ્યો

ચીનના રાષ્ટ્રપતિ માઓ ઝેદોંગ પ્રથમકક્ષ કવિ હતા. એમની બે જાતિપ્રેમી ચીની કવિતાઓના મેં ઑક્ટોબર 1972માં અનુવાદો કર્યા હતા: 

નારંગી દ્વીપ પર

અફાટ અવકાશમાં ગરુડ ફેલાઈ ગયું

માછલીઓ છીછરા પાણીમાં ભેગી થઈ ગઈ

ધૂન્ધ આકાશ નીચે જીવનમાં બહુરૂપી

સ્વરૂપો

સ્વાતંત્ર્યની દિશામાં ફાટતાં રહ્યાં.

મેં એક એકાકી ટાવરનું ઢાંકણું ખોલ્યું

અને પૂછ્યું:

આ વિરાટ ગ્રહ પર જીવતા માણસનું

તકદીર કોણ નક્કી કરી રહ્યું છે?

-------------------------------------------------------------

બરફ

ઉત્તરનું બધું જ સૌંદર્ય

એક હજાર લિ(ચીનમાં જમીનનું માપ)ની હિમ સપાટીઓ નીચે ઢંકાઈ ગયું છે

અને દસ હજાર લિના ચકરાતા

હિમપાતની નીચે

મહાન દીવાલની બંને તરફ જુઓ

માત્ર એક વિરાટ આતંક રહી ગયો છે

પીળી નદીના ઉપલા અને નીચલા

ભાગોમાં

તમે હવે પાણી જોઈ શકતા નથી

પર્વતરેખાઓ નાચતા રૂપેરી સર્પો છે

મૈદાની ડુંગરો ચમકતા હાથીઓ છે

મારી ઈચ્છા છે આપણી ઊંચાઈને આકાશ

સાથે માપવાની

સ્વચ્છ ઋતુમાં 

પૃથ્વી બહુ ખૂબસૂરત લાગે છે.

સફેદ વસ્ત્રો પહેરેલી ગુલાબી ચહેરાવાળી

છોકરી જેવી

આ નદીઓ અને પર્વતોનો નિખાર છે

જેને માટે અનગિનત યૌદ્ધાઓ મુકાબલા

કરે છે એકબીજાનો

સમ્રાટો શિહ-હુઆંગ અને વુ-ટિ સંસ્કારી

ન હતા

સમ્રાટો તાઈ-ત્સુંગ અને તાઈ-ત્સુમાં

ફીલિંગ ન હતી

ચંગેઝખાનની માત્ર ધનુષ્ય ખેંચતાં આવડતું

હતું, ગરુડો તરફ...

આ બધાં જ ભૂતકાળની સંપત્તિ છે.

ફક્ત આજે જ ફીલિંગવાળા માણસો છે.

(સ્પાર્ક પ્લગ: પૃ.146-147)