April 22, 2013

ગુજરાતી સાહિત્યનાં નવા પુસ્તકો: એક (હિટ) લિસ્ટ

ગુજરાતી સાહિત્યમાં નવું નવું શું આવી રહ્યું છે? ચાહકો, મિત્રો, ખરીદદારો આ પ્રશ્ન પૂછતા રહે છે. પુસ્તકવિક્રેતાઓના સૂચિપત્રો કે વિવેચકોના ટેબલો જોવાથી ખબર પડતી નથી. પત્રકારત્વમાં જેમ એક "ગ્રેપ વાઈન" હોય છે, રહસ્યકથામાં જેમ એક "ડિપ થ્રોટ" કહી જાય છે, લોકકથામાં જેમ એક કાળો કાગડો આવી જાય છે એમ અહીં પણ થોડી ભૂગર્ભ માહિતી મળી છે જે વાચક-ખરીદદાર જનતાને સાદર કરી છે. ઘણું નવું સાહિત્ય આવી રહ્યું છે, પુસ્તકો અને લેખકોનાં નામ સાથે:

  • પોકેટ ગરબાવલિ ભાગ 1-2-3: હરીન્દ્ર દવે
  • ટોપીમાં અત્રતત્ર અને અત્રત્વ અને એનું તત્વત્વ: ચંદ્રકાંત ટોપીવાલા (સાહિત્યની પરિભાષામાં મૂલ્યાંકનાત્મક લેખોનો સંગ્રહ) 
  • જગ્ગા ડાકૂના છોકરાનાં વેરનાં વળામણા: ભરત ઘેલાણી
  • સસરો વિફરી બેઠો: વિનોદ ભટ્ટ (આ નામની એક પ્રખ્યાત કૃતિ જટુભાઈ પનિયાએ લખી છે. અહીં શીર્ષક જ એક છે, અને વિનોદ ભટ્ટ એ જટુભાઈ પનિયાનું તખલ્લુસ છે એવું ઘણા માને છે, પણ સાંભળવા પ્રમાણે એવું નથી. આ કૃતિ એક સાયકો-કૉમેડી છે જે ફિઝીઓ-ટ્રેજેડીમાંથી અંતે ફિઝીઓ-થેરેપીમાં પરિણમે છે.) 
  • ટીંગાટોળી: સુરેશ દલાલ (એસ.એન.ડી.ટી.ની કવયિત્રીઓની આપણી ભાષાના નાજુક દિલ કવિએ ચીતરેલી જીવન ઝરમરો. સ્કૂલ કૉલેજ માટે વસાવવા યોગ્ય.) 
  • ગાંધીજીનાં પરાક્રમો: (લેખકનું નામ નથી.) 
  • કિસન-હરકિસન: હરકિસન મહેતા (આત્મકથા) 
  • સન-કિસન : હરકિસન મહેતા (પરમાત્મકથા)
  • હરસ-મસાના ઉપચારમાં સિતાંશુ ચૂર્ણ: લાભશંકર ઠાકર.
  • શશિના કાકા: કનૈયાલાલ મુનશી ("કાકાની શશિ" પછીની ગુજરાતી ભાષાના એકમેવ સાહિત્યસ્વામીની અપ્રકટ કૃતિ, જેની પાંડુ લિપિ ચાર વર્ષ પહેલાં જ પ્રાપ્ત થઈ છે.)
  • અમેરિકાથી પાછા આવવું છે? : કાંતિલાલ કાલાણી, દીપક મહેતા, ચંદ્રકાંત શાહ, મિસ્ટર વાસુ (થોડા વર્ષો પહેલાં "અમેરિકા જવું છે?" નામની ઉપયોગી પુસ્તિકાની સંપૂર્ણ સફળતા પછી મૂળ લેખકો કા.ક. અને ચં.શા.એ. દી.મ. અને મિ.વા. સાથે મળીને લખેલી વધારે ઉપયોગી પુસ્તિકા).
  • શીલાવતીની શિકાર કથાઓ: કાંતિ ભટ્ટ (અનુવાદ)
  • હાથીની ચાલ: પ્રસન્નદન હાથી
  • સરોજ પાઠકથી રમણ પાઠક સુધી: સુમન શાહ ("સુરેશ જોષીથી સુરેશ જોષી સુધી" કૃતિના સાહિત્યાચાર્ય આમાં સરોજ પાઠકથી રમણ પાઠક સુધીની સાહિત્યયાત્રા પ્રસ્તુત કરે છે).
  • માર કટારી: મધુ રાય ('જન્મભૂમિ-પ્રવાસી'માં 1950ના દશકની હિંદી ફિલ્મોના મુખડા ગાતાં ગાતાં, ભાષાના ડિક્શન અને ડ્રગના એડિક્શન વિના બે મોઢાવાળી બૉલપોઈંટથી લખેલી કૃતિઓ).
  • એની બાયડી, હું ને ઓલી: નૈના ગાંધી (અસ્સલ કાઠિયાવાડી બાનીમાં પ્રસ્તુત થયેલી નવકલથા. આ નવલકથા ધારાવાહી સ્વરૂપે પ્રગટી હતી ત્યારે પ્રથમ પ્રકરણ છપાયા પહેલાં એની પ્રશંસાના પત્રોના ઢગલા થઈ ગયા હતા.)
  • શમણાં સૂકાયાં ભીના રૂમાલમાં: યશવંત ત્રિવેદી (કાવ્યસંગ્રહ. આ નામનો અન્ય એક કવિનો કાવ્યસંગ્રહ પણ છે.)
  • ઉર્જા માર્દવ : કુબ્જા આર્તવ : દ્રૌપદી પાંડવ : અશ્વિની ભટ્ટ  ( આ ત્રણ નવલકથાઓ અનુક્રમે 1.25, 1.40, 1.80 કિલો વજનની છે. આ એમની મુખ્ય વિશેષતા છે. એકસાથે આ ત્રણ નવલકથાઓ ખરીદ કરનારને ફ્રી લંચ આપવામાં આવે છે.) 
  • દીપક વંદના: વંદના મહેતા (ચરિત્ર ચિત્રો)
  • ત્રીજું યૌવન: ભૂપત વડોદરિયા (લેખકની કૃતિ "બીજું યૌવન"ના ઉત્તરાર્ધનો આ પૂર્વાર્ધ છે, જેના ઉત્તરાર્ધ "ચોથું યૌવન" 1992ના અષાઢ મહિનામાં પ્રગટ થશે.)
  • બેદિલ: સંપાદન: ચંદુલાલ સેલારકા (બાયપાસ સર્જરી કરાવીને મરી ગયેલા લોકો વિષે એમની લેણદારોએ લખેલા ભાવલેખોનું અદ્વિતીય સંકલન).
  • પેટા નોંધ, રોકડ મેળ, ઘાલ ખાધ, પેટા રોકડ મેળ અને ખતવણી : ગુલાબદાસ બ્રોકર (ગુજરાતી ભાષાના સિદ્ધહસ્ત શેરદલાલ તથા કથાલેખક બ્રોકર સાહેબની અનુભવી કલમે લખાયેલી કૃતિ. આ કૃતિ "યુવા પેઢીને આહવાન" શ્રેણીમાં પ્રકટ થઈ છે. યુવકો માટે અમૂલ્ય. યુવતીઓએ યુવકોને ભેટ આપવાલાયક કૃતિ).
  • ઉમાશંકર જોષી, માંગ અને પુરવઠો: યશવંત શુક્લ (સંસ્મરણો).
  • મયદ્વિપકલ્પ : ભગવતીકુમાર શર્મા (સમયદ્વીપથી દૂર અહીં અસમયના દ્વિપકલ્પની વાત છે. આમાં મય છે અને કલ્પ છે, અને એમાં ફેન્ટસી ઘૂંટાય છે. સાડા 14 વર્ષથી 39 વર્ષની યુવતીઓ માટે વાચન અને 40 વર્ષથી 69 વર્ષની મહિલાઓ માટે સેવન કરી શકાય એવી નિર્ભય કૃતિ).
  • અમારી પરણેતર: જોસેફ મૅકવાન અને રઘુવીર ચૌધરી (જોસેફ મૅકવાનની નવલકથા "મારી પરણેતર" વાંચ્યા પછી રઘુવીર ચૌધરીએ રસ લેતાં આ કૃતિ બંને મહાન ગ્રામીણ લેખકોએ કોલાબોરેશનમાં લખી છે. આ પછીની આ બંને સર્જકોની સહકૃતિ આવી રહી છે: "અમારો આંગળિયાત.")
  • અંદરવાસ: રઘુવીર ચૌધરી (લેખકે એકલાએ લખેલી કૃતિ).
  • ધુતારો ભાગ 9-10-13-18-21: આબિદ સુરતી (ચિત્રકાચકાર આબિદ સુરતીની મોડર્ન કલાચિત્રોની ઉર્ધ્વ ચિત્રકલાનો પ્રયોગ કરીને હવે 'ધુતારા'ના ભાગો 9, 10, 13, 18, 21 પ્રકટ કર્યા છે. વચ્ચેના ભાગો ક્રમશ: પ્રગટ થતા રહેશે. હવે ભાગ 19, 11, 16, 20 તથા 12 પ્રગટ થશે. એ પછી ભાગ 14 પ્રગટ થશે અને ભાગો 15-17નો સંપુટ આવશે. ભાગો 4, 5, 6, 7, 8 પ્રગટ નહીં થાય એવું પ્રસ્તાવનામાં જણાવવામાં આવ્યું છે.)
  • કચરામાંથી સોનું: મનુ પંચોળી 'દર્શક' (પ્રેરણા લેખો)
  • કચરામાંથી હીરા: ફાધર વાલેસ (પ્રેરણા લેખો) 
  • કચરામાંથી પ્લેટિનમ: ગુણવંત શાહ (પ્રેરણા લેખો)
  • હું, ટપુ અને ચંપકલાલ: તારક મહેતા (આપણા હાસ્યલેખક તારક મહેતાના ગંભીર લેખોનો આમાં સમાવેશ થયો છે.) 
  • મારી વૈકુંઠની યાત્રા: બકુલ ત્રિપાઠી (1949થી એટલે કે 41 વર્ષોથી સતત લખતા આપણા રમૂજ લેખકનું અંતિમ પુસ્તક/ એમની "વૈકુંઠ નથી જાવું"માંથી વધેલા લેખોમાંથી આ સંગ્રહ બનાવવામાં આવ્યો છે.) 
  • મારી વિમલા અને બીજી વાતો: માધવસિંહ સોલંકી (કનૈયાલાલ મુનશીની "મારી કમલા અને બીજી વાતો" જેવી જ સાહિત્યકક્ષા પ્રાપ્ત કરતી ગુજરાતી રાજનીતિજ્ઞ સોલંકીની કૃતિ, જે રાજકારણી સિવાયની એમની છૂપી વિશેષતા બતાવે છે).
  • ગોપીપુરાનો કૃષ્ણ: જનક નાયક (કવિતા સંગ્રહ)
  • એન ઘેન દીવા ઘેન: રમણલાલ ચી. શાહ તથા કુમારપાળ દેસાઈ (જૈન ધર્મના પ્રચારાર્થે કરેલા વિદેશપ્રવાસો અને પર્યટનો અને સહેલોમાંથી પ્રવાસન દ્રષ્ટિએ પસંદ કરેલા અહિંસક લેખોનો સંગ્રહ).
  • હૂંડી અને બેન્કની લોનો: રજનીકુમાર પંડ્યા (બેન્ક જીવન વિષે ગુજરાતી સાહિત્યની એક ગણનાપાત્ર નવલકથા, આમાં "હૂંડી" એ હીરોઈનનું નામ છે).
  • તોતામેના: નગીનદાસ સંઘવી (રાજકીય સમીક્ષક ન. સંઘવીના પ્રેમપત્રો ફૂલસ્કેપ સાઈઝમાં પ્રથમવાર પ્રકટ થઈ રહ્યા છે. પાંસઠ વર્ષ ઉપર દરેક આશિકમિજાજ વ્યક્તિએ વાંચવા યોગ્ય સંકલન).
(જન્મભૂમિ/ પ્રવાસી: સપ્ટેમ્બર 1990)

(પુસ્તક: અતિક્રમ)

2 comments:

  1. શશીના કાકા :) અને અમારો આંગળીયાત :) :)

    ખરેખર મજા પડી ગઈ :)

    ReplyDelete
  2. ૧૯૯૦ નો સદર્ભ આજે પણ ઉપયોગી છે.

    ReplyDelete